Sarımsak (Allium sativum)

Sarımsak, Amaryllidaceae (Nergisgiller) familyasından Allium (soğan) cinsine ait Allium sativum L. türünün soğanıdır. Allium cinsinin yeryüzünde 700 kadar, Türkiye’de ise 170 türü yetişmektedir. Sarımsak 25-100 cm yükseklikte, yeşilimsi beyaz veya pembe çiçekli, otsu kök, gövde, yaprak, diş ve çiçek kısımlarından meydana gelen bir kültür bitkisidir.

Sarımsak kullanımıyla ilgili en eski kayıtlar M.Ö. 2600– 2100 ’lü yıllarda Sümerler tarafından yazılmıştır. Orijini Orta Asya’dır. Hint ve Çin yazıtlarında sıkça rastlanmaktadır. Mısır piramitlerinin inşasında başlıca besin kaynağı olarak tüketilmiştir. Eski mısır firavunlarından Tutankamen’in mezarının içinde birçok sarımsak dişi bulunmuştur. 19. yüzyılda Louis Pasteur ilk olarak sarımsağın anti bakteriyel etkisini bilimsel olarak belirlemiş ve penisilin kadar etkili olduğunu söyleyerek tıbbi amaçlarla kullanılabileceğini ortaya koymuştur. Nitekim, I. ve II. Dünya savaşlarında yaralanmalar ve barsak enfeksiyonlarına karşı sarımsak kullanılmıştır.

Tıbbi önemi büyük olan bu bitki; keskin kokulu, iştah açıcı özelliği ve yakıcı lezzeti nedeniyle, başta etliler olmak üzere pek çok yiyecekler içerisinde yer alır ve bunlara çeşni verir. Kalori değeri 140 olan sarımsağın 100 gramında 63.8 gr su, 28.2 gr karbonhidrat, 5.3 gr protein, 0.2 g yağr, 1.1 gr selüloz vardır. Sarımsak 200 den fazla kimyasal bileşik içermekte olup bunların en önemlilerinden bazıları kükürt ihtiva eden bileşiklerden (allicin, alliin ve ajoene) oluşan uçucu yağlar ve enzimler (alinaz, peroksidaz ve mirasinaz), karbonhidratlar (sakaroz, glikoz), mineraller, aminoasitler, A, B1, B2, Niasin ve C vitaminidir.

Sarımsağın bakterileri, mantarları, parazitleri öldürmek, kan basıncını, kan şekerini ve kolesterolü düşürmek, karaciğeri korumak ve antitümör maddeler ihtiva etmek gibi harika özellikleri bulunmaktadır. Sarımsak bünyesindeki 200’ü aşkın kimyasal maddeyle insan vücudunu geniş bir hastalıklar yelpazesinden koruma kapasitesine sahip bir bitkidir. Sarımsağın etkili olabilmesi için çiğ olarak tüketilmesi gerektiği söylenmesine rağmen, bazı araştırıcılar pişirilmiş ve çeşitli beklemiş ekstrat ve yağlarının bazı durumlarda serbest radikallere ve enfeksiyonlara karşı çiğ sarımsaktan daha iyi koruma sağlayabileceğini ileri sürmektedirler.

Erkek farelerde yapılan deneyde, sarımsak bileşenlerinden DATS (dialliltrisülfit)’ın prostat gelişimine sebep olan PC-3 kanser hücrelerinin gelişimini baskıladığı bildirilmiştir.

Bunun yanı sıra farklı kanser hücrelerinin; akciğer kanseri, beyindeki kötü huylu tümörlerde, prostat kanseri, mide kanseri, kolon kanseri ve meme kanseri ilerlemesinin durdurulması ve yok edilmesinde tüm bu sülfür bileşenlerinin rollerinin çok etkin olduğu açıklanmıştır.

Daha önce sarımsak ekstraktının farelerde karaciğer hücreleri arasındaki liflerin artırılması ve dokulardaki kan pıhtılaşma (tTG) aktivitesini engellediği ortaya konmuştur. Son yıllarda yapılan bir çalışmada bu sonuçların altında yatan mekanizma incelenmiştir. Bu çalışma sonuçlarına göre, sarımsak ekstraksiyonu; karaciğer hücreleri arasındaki liflerin onarılması, hücre dışı boşlukların yeniden modellenmesi, karaciğer doku ve fonksiyonlarının ise rejenere olmasını sağladığı ortaya konulmuştur.

Sarımsak Ekstraktı prosesesinde konvensiyonel ekstraksiyon kullanmaktayız. Belirli oranlarda çözücü karışımı ile muamele edilen sarımsak belirli bir süre sonra deriştirme işlemine tabi tutulur. Deriştirme işleminden sonra Sarımsak sıvı ekstrakt elde edilir. Sarımsak sıvı ekstrakt sprey dryer cihazı ile enkapsilasyon işlemi sonrası Sarımsak toz ekstraktı elde edilir. Hem sarımsak sıvı ekstrakt hemde sarımsak toz ekstraktta Allicin etken maddesi göz önünde bulundurularak HPLC kromotografisi cihazında analiz edilir.

Sarımsak (Allium sativum)

Giriş Yap

Kayıt Ol